ศาสตราจารย์ ดร.ระวี ภาวิไล เกิดเมื่อวันที่ 17 ตุลาคม พ.ศ.2468  ดร.ระวี ภาวิไล สมรสกับ นางอุไรวรรณ ภาวิไล มีบุตร 3 คน คือ ภาสุรี ภาวิไล (เอื้อง) , ภาสกร ภาวิไล (ชื่อเดิม นิรันดร์ ภาวิไล ปัจจุบันได้บวชเป็นพระ เป็นผู้อำนวยการธรรมสถานมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ วัดฝ่ายหิน นาม ภาสกร ภูริวฑฺฒโน) และ อรุณ ภาวิไล (ซูโม่ตุ๋ย) อาจารย์และนักวิชาการด้านดาราศาสตร์ที่มีชื่อเสียงคนหนึ่งของไทย นับเป็นบุคคลที่บุกเบิกการศึกษาด้านดาราศาสตร์รุ่นแรกๆ ของไทย และมีส่วนให้สังคมไทย โดยเฉพาะเยาวชนให้ความสนใจการเรียนรู้ด้านดาราศาสตร์มากขึ้น สำหรับบุคคลทั่วไป อาจเริ่มรู้จักท่านดีในช่วงการมาเยือนของดาวหางฮัลเลย์ เมื่อต้นปี พ.ศ. 2529 ท่านมีผลงานงานประพันธ์และงานแปล ที่น่าสนใจมากมาย ทั้งทางด้าน วิทยาศาสตร์ พุทธศาสนา วรรณกรรม และปรัชญา

เข้ารับราชการเป็นอาจารย์ตั้งแต่อายุ 19 ปี สอนหนังสืออยู่ภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตั้งแต่ปีพ.ศ. 2488 จนกระทั่งเกษียณอายุในปี พ.ศ. 2529 ผลงานทางดาราศาสตร์เป็นที่ยอมรับในต่างประเทศ เคยร่วมประชุมและรับเชิญทำงานวิจัยในต่างประเทศเกือบ 20 ครั้ง มีผลงานค้นคว้าวิจัยสำคัญ ดังเช่น เรื่องโครงสร้างละเอียดของโครโมสเฟียร์ ดวงอาทิตย์ เรื่องโครงสร้างอาณาจักรบริเวณกัมมันต์บนดวงอาทิตย์ เรื่องโครงสร้างและการเคลื่อนไหว ของบรรยากาศระดับโครโมสเฟรียร์ของดวงอาทิตย์ เรื่องบรรยากาศของดวงอาทิตย์ เป็นต้น

มีความสนใจทางด้านศาสนาและปรัชญา เขียนหนังสือไว้หลายเล่ม รวมทั้งงานแปลวรรณกรรมคลาสสิก และปรัชญาศาสนา ในด้านพุทธศาสนา ได้คิดค้นแบบจำลองจิต-เจตสิก ใช้ในการช่วยศึกษาและเข้าใจพระอภิธรรม เป็นแบบจำลอง ที่สามารถแสดงการประกอบของเจตสิก ในจิตแต่ละดวง ได้สมบูรณ์มาก ใช้ในการศึกษาเพื่อหาองค์ธรรม ในพระสูตรได้ด้วย ช่วยให้สามารถศึกษาพระอภิธรรม ได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว เคยเป็นกรรมการบริหารโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และนายกสมาคมดาราศาสตร์ไทย

เสียชีวิตเมื่อวันที่ 17 มีนาคม พ.ศ. 2560 สิริรวมอายุได้ 91 ปี