คอลัมน์คนสร้างร้านประจำเดือนพฤศจิกายนนี้ เรามีโอกาสได้พูดคุยกับคุณพุฒิเมธ วัฒนะ เจ้าของร้านหนังสือหยาดรุ้ง บุ๊คส์ ที่เปิดตัวได้ประมาณ 3 เดือน คุณพุฒิเมธเล่าถึงความเป็นมาของการทำร้านหนังสือว่า มีจุดเริ่มต้นมาจากความชอบส่วนตัว เพราะคุณสุเมธมีนิสัยรักการอ่านและรู้สึกว่าหนังสือนั้นมีสิ่งดีๆ ให้กับเราอยู่เสมอ
"เมื่อก่อนผมก็เป็นพนักงานในบริษัทหนังสือมาก่อน แต่ว่าเป็นหนังสือต่างประเทศ ทำๆไปก็มีความคิดริเริ่มว่าอยากจะทำเอง จึงเริ่มหาทำเล โชคดีมากที่คุณปู่ของผมท่านให้โอกาสผมได้ทำในสิ่งที่รัก และให้พื้นที่ตรงนี้มา และเมื่อพิจารณาทำเลแล้วก็พบว่าถนนเส้นนี้ คือเส้นท่านน้ำนนท์ ฝั่งบางศรีเมือง เป็นถนนหลัก ลองทำโพลสำรวจความต้องการแล้ว ผลตอบรับกลับมาดี ผมจึงวางแผนโครงงาน และติดต่อเพื่อนๆ ในวงการ นำหนังสือมาจำหน่าย"
"ลักษณะการบริหารร้านของผมเป็นแบบครอบครัวกึ่งทางการ บริหารงานโดยใช้หลักการประยุกต์ให้เข้ากับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นจริง และบวกการใช้แนวความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ในสิ่งใหม่ที่ดูและสัมผัสได้ด้วยความเข้าใจในงานบุคลากรและลูกค้าที่เข้ามาหา หรือที่เราออกไปหา โดยการบริหารงานจะใช้มุมมองและวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล ศีลธรรม มโนธรรม และจิตวิทยา การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นจากผู้ร่วมงาน การริเริ่มและการใช้หลักการพัฒนาศักยภาพในเชิงกว้างและลึก นำมาผนวกกับหลักปรัชญาที่จะนำมาใช้ได้จริงในสถานที่จริง โดยที่ทางร้านจดเป็นชื่อเจ้าของคนเดียว แต่จะมีภรรยาคอยให้กำลังใจ เป็นที่ปรึกษาและเป็นแรงผลักดันด้วยครึ่งหนึ่ง"
"กว่าจะมาจนถึงวันนี้ได้ก็มีอุปสรรคบ้างเหมือนกัน แต่ก็สามารถแก้ไขได้ด้วยการเจรจากันอย่างตรงไปตรงมา อีกทั้งใช้วิชั่นและทัศนคติที่ดี รวมทั้งประสบการณ์จากการทำงานที่ผ่านมา ทำให้แก้ไขปัญหาและผ่านอุปสรรคไปได้"
สำหรับวิธีการคัดหนังสือเข้าร้าน หรือสร้างความโดดเด่นให้ร้านนั้น คุณพุฒิเมธบอกว่า
"สำหรับการคัดหนังสือเข้าร้านนั้น ผมพยายามให้ร้านมีหนังสือครอบคลุมทุกประเภท ทุกเพศ ทุกวัย ทุกระดับชั้น ทุกแนว โดยพยายามให้ร้านมีจุดเด่นคือ Seven Color หรือ เจ็ดสีของสายรุ้ง มีการจัดโปรโมชั่นบ้าง เช่น เมื่อลูกค้าซื้อหนังสือครบ 100 บาท ทางร้านจะมีแสตมป์สายรุ้งให้ 1 ดวง สะสมครบ 5 ดวง จะมีของแถมให้ และถ้าสะสมครบ 10 ดวง จะแถมเสื้อให้อีก"
"ส่วนกลยุทธ์ทางการตลาด เราจะใช้หลักการการทำธุรกิจของขงเบ้ง และเล่าปี่มาผนวกให้เกิดผลลัพธ์ทางเศรษฐกิจ สอดคล้องกับสถานการณ์"
"ลูกค้าส่วนใหญ่ของร้านจะมีทั้งเด็กและผู้ใหญ่ครับ ถ้าเป็นลูกค้าเด็กๆ เขาก็จะสนใจหนังสือแนว IQ และ EQ ในหลายๆ แนว ส่วนผู้ใหญ่จะสนใจหลักนักปราชญ์ และการพัฒนาทักษะทางภาษาและคอมพิวเตอร์ ศาสนา และเกษตรกรรม สุขภาพ และศาสตร์ความเชื่อเร้นลับ อะไรทำนองนี้" เมื่อพูดถึงปัญหาการอ่านหนังสือน้อยของคนไทย คุณพุฒิเมธได้ให้ความคิดเห็นในฐานะที่เป็นเจ้าของร้านหนังสือดังนี้
"สำหรับการอ่านหนังสือนั้น คงมาจากอุปนิสัยส่วนตัวของแต่ละคน บางครั้งการอ่านหนังสือก็ให้ความรู้ และความรู้ก็จะทำให้เราได้พัฒนาทักษะในหลายๆ ด้าน และเรื่องการอ่านหนังสือน้อยนั้น บางทีก้ต้องย้อนกลับไปดูผู้ที่ทำหนังสือด้วยว่าได้ทำหนังสือเช่นไร มุ่งเน้นอะไร ก็จะเห็นปัญหาที่เกิดขึ้น บางทีปัญหาการอ่านหนังสือน้อยอาจจะมาจากผู้ทำหนังสือไม่ได้ศึกษาวิจัยอย่างถ่องแท้ จึงไม่สามารถออกหนังสือมาให้ตรงความต้องการของผู้อ่านก็ได้"
"ส่วนปัญหาเรื่องตลาด ที่เดี๋ยวนี้มีช่องทางการขายมาก อย่างที่เขากลัวกันเพราะมีทั้งทางอินเตอร์เนต ทั้งงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ งานมหกรรมหนังสือนั้น ผมไม่คิดว่าเป็นปัญหาในการทำร้านหนังสือเลย เพราะการกระทำใดๆ ก็ตามไม่ว่าจะพยายามมากน้อยสักเท่าไหร่ หากไม่ได้เข้าใจปัญหา หรือไม่ศึกษาปัญหาอย่างถ่องแท้แล้วก็ยากจะแก้ไขได้ถูกจุด"
"ดังนั้น หากเราศึกษาวิจัยและใช้จินตนาการที่ไร้ขีดจำกัด มาประยุกต์กับพรสวรรค์ก็จะสามารถสร้างผลงานอย่างน่าทึ่งได้ แต่จะต้องรู้จักฉีกความคิดออกจากแนวเดิม เพื่อให้เกิดยุคใหม่ของการทำหนังสืออย่างมีวิชั่น"
สำหรับการมองอนาคตธุรกิจร้านหนังสือนั้น คุณพุฒิเมธ มีความเห็นว่ามันต้องเป็นไปตามวัฏจักรและกฎเกณฑ์ของธรรมชาติ แต่ก็ยังน่าทำอยู่ โดยมีคำแนะนำฝากมายังคนที่คิดจะเปิดร้านหนังสือว่า
"ทุกสิ่งทุกอย่าง ถ้าจะเกิดก็ต้องเกิดด้วยความรักจากหัวใจ และความเข้าใจ การวางตัว การเผชิญหน้าและแก้ไขปัญหา ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ การประยุกต์และการผนวกสิ่งสำคัญในอัตราส่วนที่เหมาะสม เพื่อให้เกิดผลลัพธ์สูงสุดอย่างไม่เกิดผลข้างเคียงที่ส่งปัญหาตามมาได้"
หลักๆ ก็คือ ..
1. ต้องมีความรักและเข้าใจงานที่จะทำ
2. ต้องรู้จักการเพิ่มและการพัฒนาศักยภาพในทางตรงและทางอ้อม
3. ต้องรู้จักใช้หลักและเข้าใจหลักปราชญ์และจิตวิทยาของศาสตร์ที่เร้นลับ
4. ต้องรู้จักและเข้าใจการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า และการบริหารงาน หลักการเงิน
ทางสำนักพิมพ์ประพันธ์สาส์น ขอขอบพระคุณทางร้านหนังสือร้านหยาดรุ้ง บุ๊คส์ ที่ได้กรุณาเสียสละเวลาให้สัมภาษณ์ ทำให้เราได้รับรู้ถึงทัศนะ และความจริง ตลอดจนข้อคิดเห็นจากคนทำร้านหนังสือ ในครั้งนี้...
ร้านหยาดรุ้ง บุ๊คส์ : 84/33 หมู่ 1 ถนนท่าน้ำนนท์ ตำบลบางศรีเมือง อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี
